5 juni 2015

En nu even heel iets anders: Georgische wijn!

Eind mei was het weer raak: opnieuw een berichtje over eeuwenoude archeologische vondsten in de Georgische hoofdstad Tbilisi. Dit keer was er een tempelcomplex gevonden, met een kelder. En in die kelder de karakteristieke ronde gaten in de grond waar grote amforen van klei waren ingegraven, voor de vergisting en opslag van wijn. Het complex is meer dan 2.000 jaar oud en werd gevonden dankzij luchtfotografie van Google. Zo zijn er de laatste jaren telkens weer nieuwe aanwijzingen, soms ook van veel oudere datum, dat Georgië het land is met de oudste ononderbroken wijncultuur. Al rond 6.000 voor Chr. werd er wijn gemaakt in het gebied tussen de Zwarte en de Kaspische Zee, en de wetenschap is het er over eens dat in deze regio de wieg van de wijnbouw heeft gestaan. Bewijsvoering komt onder andere uit de relatie tussen hedendaagse druivenrassen en wilde soorten die hier zijn gevonden. Het onderzoek is daarbij nog lang niet afgerond: het feit dat er in de dikke wijnbijbel van Jancis Robinson c.s., Wine Grapes, slechts 27 Georgische druivenrassen beschreven zijn van de in totaal meer dan 500 bekende in Georgië, zegt al genoeg.

Kerken en kloosters

In de 21ste eeuw is in Georgië die eeuwenoude wijncultuur nog overal te merken, tot in de hoofdstad toe. Wijnranken zijn overal, zowel echte over balkons en regenpijpen als gebeeldhouwde op de gevels van oude kerken en kloosters. Letterlijk iedereen maakt wijn, en je moet niet verbaasd opkijken als je zomaar een glas wijn uit een jerrycan krijgt aangeboden. Goed drinkbare wijn ook nog. De meeste thuis-producenten maken wijn op de traditionele manier, in qvevri: grote eivormige vaten van klei die aan de binnenkant bestreken zijn met bijenwas. Vaak gaan die qvevri honderden jaren mee en worden van generatie op generatie doorgegeven. Ze zijn namelijk ingegraven in de grond, zoals in het gevonden tempelcomplex in Tbilisi, en daardoor minder kwetsbaar.

Georgië was bovendien een van de eerste landen die gekerstend werden: de heilige Nino wist er met haar kruis gemaakt van druivenranken rond 300 na Chr. de heerser te overtuigen van de nieuwe religie. De rol die wijn speelt in de Georgische samenleving is niet los te zien van de invloed van kerken en kloosters. En dat ondanks de vele golven van vreemde overheersers. Een van de bekendste producenten van wijn uit qvevri is bijvoorbeeld nog altijd het Alaverdi Klooster.

Europese stijl
Daarnaast is er in Georgië sinds de 19e eeuw ook een aanzienlijk wijnindustrie geschoeid op Europese leest, met vergisting en opslag in houten vaten en inmiddels ook roestvrijstalen tanks. Vooral wijnhuizen die deze stijl beheersen, hebben zich gericht op de export. Vroeger naar Rusland, inmiddels naar Europa en de VS. De wijnen worden gemaakt van internationale én inheemse druivenrassen, waarvan Saperavi voor rood en Rkatsiteli en Kisi voor wit de bekendste zijn.

Ook de qvevri-wijnen worden geëxporteerd, maar onze West-Europese smaakpapillen moeten nog wel wennen aan de aardse tonen van deze wijnen, waarin eerder noten en zuidvruchten dan citrus en bosfruit zijn te herkennen. En toch vinden ze langzaam maar zeker hun weg, vooral ook omdat ze vaak biologisch zijn. De beweging van de ‘natural wines’ heeft de qvevri-wijnen helemaal omarmd. Er wordt namelijk meestal helemaal niets aan de druiven toegevoegd. Ze gaan na een korte kneuzing met schillen en pitten en al in de amfoor. Het geheel blijft daar enkele weken tot maanden, waarna de wijn wordt gescheiden van de vaste delen en overgeheveld naar een andere amfoor.

Wijntoerisme

Kennismaken met deze wijnen in het  land zelf is natuurlijk de beste methode: Georgië heeft een geweldige natuur, is ongelooflijk rijk aan cultuur, de keuken is er uitstekend en de mensen enorm gastvrij. Op een evenement als het New Wine Festival in Tbilisi, waar ik dit jaar aanwezig was, kan iedereen gratis proeven van zowel Europese als qvevri-wijnen. Het wijntoerisme is sterk in opkomst, en in de regio Khachetië bieden zowel grote als kleine wijnhuizen vaak uitgebreide programma’s voor de bezoeker. Als een vakantie of wijnreis naar het land niet mogelijk is, dan kun je gelukkig op steeds meer adressen in Nederland Georgische wijn kopen, ook qvevri-wijn. Zeker voor de verwende wijnkenner die alles al wel een keer ‘gezien’ heeft of denkt te hebben, van harte aanbevolen!

Mariëlla Beukers

Anderen lazen ook

Overzicht open dagen Nederlandse wijngaarden 2023

15 augustus 2023

Hieronder vindt u een overzicht van de Nederlandse wijngaarden die open zijn in de verschillende weekenden van september 2023. ***...

Overzicht open dagen Nederlandse wijngaarden 2022

12 augustus 2022

Hieronder vindt u een overzicht van de Nederlandse wijngaarden die open zijn in de verschillende weekenden van september 2022. ***...

Een mooi chique wijnglas met een lange poot, hij zit er niet voor niets.

22 juni 2021

Je kent ze wel, de prachtige wijnglazen op een mooie lange poot. Van het rode wijnglas vaak nog hoger dan...